SERBEST TIRMANIŞ ZORLUK DERECELERİ

Tırmanış Zorluk Dereceleri, yapılacak tırmanışın zorluğunu ve tehlikelerini belirten bir derecelendirme sistemidir. Rotanın teknik zorluğu, uzunluğu, gereken güç ve dayanıklılık, kaya kalitesi vb. faktörler gözönüne alınarak bu derecelendirme yapılır. Doğal olarak subjectif bir değerlendirmedir. 1894 yılında Avusturyalı dağcı  Fritz Benesch tarafından, 7 zorluk seviyeli ilk derecelendirilme sistemi oluşturdu. 1923 yılında Alman Dağcı  Willo Welzenbach, “Welzenbach Ölçeği”ni geliştirdi. Bu ölçek 1935 yılında Lucien Devies, Pierre Allain ve Armand Charlet gibi dağcılar tarafından Alp rotalarına ve Fransız dağcılığına adapte  edildi.

Welzenbach Derecelendirme Sistemi

1960’lı yıllara gelindiğinde, İngiliz Alpin Kulüp, UIAA gibi pek çok kuruluşun da sistem geliştirmesiyle, birbirinden bağımsız pek çok derecelendirme sistemi ortaya çıktı. Bugün kullanılan derecelendirme sistemleri şunlardır.

Tırmanış 2 ana kategoriye ayrılır. Serbest Tırmanış ve Yapay Tırmanış.  Serbest tırmanışta, tırmanıcı sadece kendi vücudunu kullanır, yapay tırmanışta ise teknik malzemelerden destek alır. Serbest Tırmanış ve Yapay Tırmanış zorluk derecelendirmeleri ayrıdır. Ayrıca dağlar için Alpin Tırmanış Derecelendirme Sistemleri, Buz ve Mix Derecelendirme Sistemi, Boulder (kısa kaya) Derecelendirme Sistemi gibi daha pek çok farklı tırmanışa ait zorluk değerlendirme sistemi vardır. (Hatta kafa karıştıracak derecede çok ve karışık)

Daha fazla kafa karışıklığı yaratmamak için, önce serbest tırmanış derecelendirme sistemlerini genel olarak tanımakta yarar var. Daha sonra ki yazılarda bu sistemlere detaylı olarak değineceğiz.

SERBEST TIRMANIŞ ZORLUK DERECELERİ

1. Yosemite Decimal System (YDS) – Yosemite Ondalık Sistemi (YOS)

İlk kez 1930’lu yıllarda, ABD’ de, Sierra Club tarafından kurulmuş ve daha sonra da yıllar içinde geliştirilmiş bir derecelendirme sistemidir. Adını Kuzey Amerika’nın kaya tırmanış merkezi olan Yosemite Vadisinden alır. Genellikle Kuzey Amerika’da (ABD-Kanada) kullanılır.

2. İngiliz (UK) Sistemi

Genel olarak İngiltere ve İrlanda da kullanılır. İki bölümlüdür. Sıfatsal Zorluk ve Teknik Zorluk. Sıfatsal Zorluk tüm rotanın genel zorluk seviyesini, teknik zorluk ise bu rota üzerinde ki, en zor tek bir hareketi ya da kısa bir bölümü ifade eder.

3. UIAA (Uluslararası Tırmanış ve Dağcılık Federasyonu) Sistemi

UIAA derecelendirme sistemi çoğunlukla Almanya, Avusturya, İsviçre, Çek Cumhuriyeti, Slovakya ve Macaristan’da kısa rotalar için kullanılır

4. İskandinav Sistemi

İsveç, Norveç ve Finlandiya’da kullanılır. Esas olarak UIAA derecelendirme sisteminin tadil edilmiş halidir.

5. Saxson Sistemi

Almanya ve Çek Cumhuriyeti ile, kısmen İsviçre’de kullanılan bir derecelendirme sistemidir. Almanyanın bölünmesi ile birlikte Doğu Almanya tarafından bağımsız bir sistem olarak geliştirilmiştir.

6. Fransız Sistemi

Fransız sistemi, ABD, Kanada ve bazı Avrupa ülkeleri haricinde, tüm dünyada kullanılan bir sistemdir.

7. Brezilya Sistemi

Brezilya sistemi, Brezilya ve bazı güney Amerika ülkelerinde kullanılır. Fransız sistemine benzer.

8. Ewbank Sistemi 

Ewbank sistemi, Avustralya, Yeni Zelanda ve Güney Afrika’da kullanılır. 1960’lı yılların ortalarında John EWBANK tarafından geliştirilmiştir

Yorumlar

Bu blogdaki popüler yayınlar

Türkiye Kültür Rotaları: Via Egnatia Yolu

Sporun Tarihsel Gelişimi; Dağcılık

Türkiye Kültür Rotaları; İstiklal Yolu Yürüyüş Rotası